A recent study by IPE Global and Esri India paints a gloomy picture of India's climate vulnerability, finding that about 85% of the country's districts are prone to extreme weather occurrences. The data shows a major shift in climate patterns, with roughly 45% of districts experiencing a
The study, which spanned five decades from 1973 to 2023, found a fourfold rise in the frequency and intensity of extreme weather events. Alarmingly, more than 1.47 billion people may be at risk from these climatic extremes by 2036, highlighting the critical need for preventive steps. Key states such as Bihar, Andhra Pradesh, Odisha, and Gujarat indicate that more than 60% of their districts are grappling with several extreme weather events, posing a burden to local government.
The geospatial research revealed that eastern districts, particularly in Assam and Bihar, are becoming more vulnerable to flooding. For example, more than 90% of districts in Assam and 87% in Bihar have high flood threats. Regions in southern and western India, on the other hand, are more vulnerable to agricultural and meteorological droughts, which are distinguished by low soil moisture and decreased rainfall. This duality in risk is alarming, suggesting a need for adaptive strategies that can address both flooding and drought scenarios simultaneously.
Furthermore, the study found a fivefold rise in cyclone incidence in western districts during the previous decade. These cyclones, coupled with irregular rainfall patterns, have exacerbated the climate issue, as shown in recent landslides in Kerala and flooding in Gujarat. The changing weather patterns, including weaker monsoon rains followed by intense downpours, further complicate the agricultural landscape, threatening food security and livelihoods.
The study's lead author, Abinash Mohanty, identifies land use changes and the deterioration of natural ecosystems as major drivers of these shifting patterns. Natural barriers such as trees and mangroves are removed, reducing the environment's ability to absorb shocks and increasing climate-sensitive landscapes.
The results highlight the urgent need for extremely detailed risk assessments at the block and district levels. Authorities need to reconsider long-standing tactics that were only concerned with managing floods and create comprehensive plans that take drought resilience into account.
As the climate crisis escalates, immediate action is imperative to protect vulnerable communities and sustain economic interests across India. Embracing this challenge will be essential for safeguarding the future of over a billion people living at the mercy of a changing climate.
IPE Global और Esri India द्वारा हाल ही में किए गए एक अध्ययन में भारत की जलवायु भेद्यता की एक निराशाजनक तस्वीर पेश की गई है, जिसमें पाया गया है कि देश के लगभग 85% जिले चरम मौसम की घटनाओं से ग्रस्त हैं। डेटा जलवायु पैटर्न में एक बड़ा बदलाव दिखाता है, जिसमें लगभग 45% जिले
1973 से 2023 तक के पांच दशकों के अध्ययन में चरम मौसम की घटनाओं की
आवृत्ति और तीव्रता में चार गुना वृद्धि पाई गई। खतरनाक रूप से, 2036 तक 1.47
बिलियन से अधिक
लोगों को इन जलवायु चरम सीमाओं से खतरा हो सकता है, जो निवारक कदमों की
महत्वपूर्ण आवश्यकता को उजागर करता है। बिहार, आंध्र प्रदेश, ओडिशा और
गुजरात जैसे प्रमुख राज्यों से संकेत मिलता है कि उनके 60% से अधिक जिले कई चरम मौसम
की घटनाओं से जूझ रहे हैं, जिससे स्थानीय सरकार पर बोझ पड़ रहा है।
भू-स्थानिक शोध से पता चला है कि पूर्वी जिले, विशेष रूप से असम और बिहार
में, बाढ़ के प्रति अधिक संवेदनशील होते जा रहे हैं। उदाहरण के लिए, असम के 90%
से अधिक जिलों
और बिहार के 87% जिलों में बाढ़ का खतरा अधिक है। दूसरी ओर, दक्षिणी और
पश्चिमी भारत के क्षेत्र कृषि और मौसम संबंधी सूखे के प्रति अधिक संवेदनशील हैं,
जो मिट्टी की
कम नमी और कम वर्षा से अलग हैं। जोखिम में यह द्वंद्व चिंताजनक है, जो अनुकूली
रणनीतियों की आवश्यकता का सुझाव देता है जो बाढ़ और सूखे दोनों परिदृश्यों को एक
साथ संबोधित कर सकते हैं।
इसके अलावा, अध्ययन में पिछले दशक के दौरान पश्चिमी जिलों
में चक्रवात की घटनाओं में पाँच गुना वृद्धि पाई गई। इन चक्रवातों ने, अनियमित वर्षा पैटर्न के साथ मिलकर, जलवायु मुद्दे को और बढ़ा दिया है, जैसा कि केरल में हाल ही में हुए भूस्खलन और
गुजरात में बाढ़ से पता चलता है। कमजोर मानसून की बारिश के बाद तीव्र बारिश सहित
बदलते मौसम के पैटर्न, कृषि परिदृश्य को
और जटिल बनाते हैं, जिससे खाद्य
सुरक्षा और आजीविका को खतरा होता है।
अध्ययन के प्रमुख लेखक,
अविनाश मोहंती, भूमि उपयोग में बदलाव और प्राकृतिक पारिस्थितिकी तंत्र के
बिगड़ने को इन बदलते पैटर्न के प्रमुख चालकों के रूप में पहचानते हैं। पेड़ों और
मैंग्रोव जैसी प्राकृतिक बाधाओं को हटा दिया जाता है, जिससे पर्यावरण की झटकों को अवशोषित करने की क्षमता कम हो
जाती है और जलवायु के प्रति संवेदनशील परिदृश्य बढ़ जाते हैं।
परिणाम ब्लॉक और जिला
स्तर पर अत्यंत विस्तृत जोखिम आकलन की तत्काल आवश्यकता को उजागर करते हैं।
अधिकारियों को लंबे समय से चली आ रही उन रणनीतियों पर पुनर्विचार करने की आवश्यकता
है जो केवल बाढ़ के प्रबंधन से संबंधित थीं और व्यापक योजनाएँ बनानी चाहिए जो सूखे
के प्रति सहनशीलता को ध्यान में रखती हों।
जैसे-जैसे जलवायु संकट
बढ़ता है, कमजोर समुदायों की रक्षा
करने और पूरे भारत में आर्थिक हितों को बनाए रखने के लिए तत्काल कार्रवाई अनिवार्य
है। बदलती जलवायु की दया पर जी रहे एक अरब से अधिक लोगों के भविष्य की सुरक्षा के
लिए इस चुनौती को स्वीकार करना आवश्यक होगा।
IPE ग्लोबल आणि Esri India च्या अलीकडील अभ्यासात भारताच्या हवामान असुरक्षिततेचे एक अंधुक चित्र रंगवले आहे, असे आढळून आले आहे की देशातील सुमारे 85% जिल्हे अत्यंत हवामानाच्या घटनांना बळी पडतात. अंदाजे 45% जिल्ह्यांमध्ये "स्वॅपिंग" ट्रेंडचा अनुभव येत असून, ज्या भागात पूर्वी पूर येण्याची शक्यता होती ते आता दुष्काळाशी झुंज देत आहेत, आणि त्याउलट, हवामानाच्या नमुन्यांमध्ये मोठा बदल हा डेटा दर्शवतो.
1973 ते 2023 अशी पाच दशके चाललेल्या या अभ्यासात अत्यंत
हवामानातील घटनांची वारंवारता आणि तीव्रता चौपटीने वाढल्याचे दिसून आले.
चिंताजनकपणे, 2036 पर्यंत 1.47 अब्ज पेक्षा जास्त लोकांना या हवामानाच्या
टोकाचा धोका असू शकतो, ज्यामुळे
प्रतिबंधात्मक पावले उचलण्याची गंभीर गरज अधोरेखित होते. बिहार, आंध्र प्रदेश, ओडिशा आणि गुजरात यांसारखी प्रमुख राज्ये सूचित करतात की
त्यांचे 60% पेक्षा जास्त जिल्हे
हवामानाच्या अनेक गंभीर घटनांशी झुंजत आहेत, ज्यामुळे स्थानिक सरकारवर भार पडतो.
भू-स्थानिक संशोधनातून
असे दिसून आले आहे की पूर्वेकडील जिल्हे, विशेषत: आसाम आणि बिहारमधील, पुराचा धोका अधिक
होत आहेत. उदाहरणार्थ, आसाममधील 90% पेक्षा जास्त आणि बिहारमधील 87% जिल्ह्यांना पुराचा धोका आहे. दुसरीकडे,
दक्षिणेकडील आणि पश्चिम भारतातील प्रदेश कृषी
आणि हवामानशास्त्रीय दुष्काळासाठी अधिक असुरक्षित आहेत, जे जमिनीतील कमी आर्द्रता आणि कमी झालेल्या पावसाने ओळखले
जातात. जोखमीतील हे द्वैत चिंताजनक आहे, जे पूर आणि दुष्काळ या दोन्ही परिस्थितींना एकाच वेळी संबोधित करू शकतील अशा
अनुकूल धोरणांची गरज सूचित करते.
शिवाय, मागील दशकात पश्चिमेकडील जिल्ह्यांमध्ये चक्रीवादळाच्या घटनांमध्ये पाच पटीने वाढ झाल्याचे या अभ्यासात आढळून आले आहे. केरळमधील अलीकडील भूस्खलन आणि गुजरातमधील पूर यावरून दाखविल्याप्रमाणे या चक्रीवादळांनी, अनियमित पर्जन्यमानाच्या नमुन्यांसह, हवामानाचा प्रश्न वाढवला आहे. बदलत्या हवामानाच्या नमुन्यांसह, कमकुवत मान्सूनचा पाऊस आणि त्यानंतर जोरदार मुसळधार पाऊस, यामुळे कृषी क्षेत्र आणखी गुंतागुंतीचे होते, ज्यामुळे अन्न सुरक्षा आणि उपजीविका धोक्यात येते.
अभ्यासाचे प्रमुख लेखक,
अबिनाश मोहंती, जमिनीच्या वापरातील बदल आणि नैसर्गिक परिसंस्थेचा ऱ्हास हे
या बदलत्या पद्धतींचे प्रमुख चालक म्हणून ओळखतात. झाडे आणि खारफुटीसारखे नैसर्गिक
अडथळे दूर केले जातात, ज्यामुळे धक्के
शोषून घेण्याची पर्यावरणाची क्षमता कमी होते आणि हवामान-संवेदनशील लँडस्केप
वाढतात.
परिणाम ब्लॉक आणि जिल्हा
स्तरावर अत्यंत तपशीलवार जोखीम मूल्यांकनाची तातडीची गरज अधोरेखित करतात.
अधिका-यांनी दीर्घकाळ चाललेल्या रणनीतींवर पुनर्विचार करणे आवश्यक आहे जे केवळ पूर
व्यवस्थापनाशी संबंधित होते आणि दुष्काळाची लवचिकता लक्षात घेऊन सर्वसमावेशक योजना
तयार करणे आवश्यक आहे.
हवामानाचे संकट वाढत
असताना, असुरक्षित समुदायांचे
संरक्षण करण्यासाठी आणि संपूर्ण भारतातील आर्थिक हितसंबंध टिकवून ठेवण्यासाठी
तत्काळ कारवाई करणे अत्यावश्यक आहे. बदलत्या हवामानाच्या दयेवर जगणाऱ्या अब्जाहून
अधिक लोकांच्या भविष्याचे रक्षण करण्यासाठी हे आव्हान स्वीकारणे आवश्यक आहे.
IPE ગ્લોબલ અને Esri India દ્વારા તાજેતરના અભ્યાસમાં ભારતની આબોહવાની નબળાઈનું અંધકારમય ચિત્ર દોરવામાં આવ્યું છે, જેમાં જાણવા મળ્યું છે કે દેશના લગભગ 85% જિલ્લાઓ આત્યંતિક હવામાનની ઘટનાઓ માટે સંવેદનશીલ છે. ડેટા આબોહવાની પેટર્નમાં મોટો ફેરફાર દર્શાવે છે, જેમાં આશરે 45% જિલ્લાઓ "અદલાબદલી" વલણનો અનુભવ કરી રહ્યા છે, જેમાં અગાઉ પૂરની સંભાવના ધરાવતા વિસ્તારો હવે દુષ્કાળ સામે લડી રહ્યા છે, અને તેનાથી વિપરીત.
1973 થી 2023 સુધીના પાંચ દાયકા સુધી ચાલેલા આ અભ્યાસમાં
ભારે હવામાનની ઘટનાઓની આવર્તન અને તીવ્રતામાં ચાર ગણો વધારો જોવા મળ્યો હતો.
ચિંતાજનક રીતે, 2036 સુધીમાં 1.47 બિલિયનથી વધુ લોકો આ આબોહવાની ચરમસીમાથી
જોખમમાં હોઈ શકે છે, જે નિવારક
પગલાંની નિર્ણાયક જરૂરિયાતને પ્રકાશિત કરે છે. બિહાર, આંધ્રપ્રદેશ, ઓડિશા અને ગુજરાત જેવા મુખ્ય રાજ્યો સૂચવે છે
કે તેમના 60% થી વધુ જિલ્લાઓ
વિવિધ આત્યંતિક હવામાનની ઘટનાઓથી ઝઝૂમી રહ્યા છે, જે સ્થાનિક સરકાર પર બોજ પેદા કરે છે.
ભૌગોલિક
સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે પૂર્વીય જિલ્લાઓ, ખાસ કરીને આસામ અને બિહારમાં, પૂર માટે વધુ સંવેદનશીલ બની રહ્યા છે. ઉદાહરણ
તરીકે, આસામના 90% થી વધુ અને બિહારમાં 87% થી વધુ જિલ્લાઓમાં પૂરનો ખતરો છે. બીજી તરફ,
દક્ષિણ અને પશ્ચિમ ભારતના
પ્રદેશો કૃષિ અને હવામાનશાસ્ત્રીય દુષ્કાળ માટે વધુ સંવેદનશીલ છે, જે જમીનની ઓછી ભેજ અને વરસાદમાં ઘટાડો દ્વારા
અલગ પડે છે. જોખમમાં આ દ્વૈતતા ચિંતાજનક છે, જે અનુકૂલનશીલ વ્યૂહરચનાઓની જરૂરિયાત સૂચવે છે
જે એકસાથે પૂર અને દુષ્કાળની સ્થિતિ બંનેને સંબોધિત કરી શકે છે.
વધુમાં, અભ્યાસમાં પાછલા દાયકા દરમિયાન પશ્ચિમી
જિલ્લાઓમાં ચક્રવાતની ઘટનાઓમાં પાંચ ગણો વધારો જોવા મળ્યો હતો. કેરળમાં તાજેતરના
ભૂસ્ખલન અને ગુજરાતમાં પૂરમાં દર્શાવ્યા મુજબ આ ચક્રવાતો, અનિયમિત વરસાદની પેટર્ન સાથે જોડાયેલા, આબોહવાની સમસ્યાને વધુ વકરી છે. નબળા ચોમાસાના
વરસાદ અને તીવ્ર ધોધમાર વરસાદ સહિત બદલાતી હવામાનની પેટર્ન, કૃષિ લેન્ડસ્કેપને વધુ જટિલ બનાવે છે, જે ખાદ્ય સુરક્ષા અને આજીવિકાને જોખમમાં મૂકે
છે.
અભ્યાસના મુખ્ય
લેખક, અબિનાશ મોહંતી, જમીનના ઉપયોગના ફેરફારો અને કુદરતી ઇકોસિસ્ટમના
બગાડને આ શિફ્ટિંગ પેટર્નના મુખ્ય ડ્રાઇવરો તરીકે ઓળખે છે. વૃક્ષો અને મેન્ગ્રોવ્સ
જેવા કુદરતી અવરોધો દૂર થાય છે, આંચકાને શોષવાની
પર્યાવરણની ક્ષમતામાં ઘટાડો કરે છે અને આબોહવા-સંવેદનશીલ લેન્ડસ્કેપ્સમાં વધારો
થાય છે.
પરિણામો બ્લોક
અને જિલ્લા સ્તરે અત્યંત વિગતવાર જોખમ મૂલ્યાંકનની તાત્કાલિક જરૂરિયાતને પ્રકાશિત
કરે છે. સત્તાવાળાઓએ લાંબા સમયથી ચાલતી રણનીતિઓ પર પુનર્વિચાર કરવાની જરૂર છે જે
ફક્ત પૂરના સંચાલન સાથે સંબંધિત હતી અને દુષ્કાળની સ્થિતિસ્થાપકતાને ધ્યાનમાં લેતી
વ્યાપક યોજનાઓ બનાવવાની જરૂર છે.
જેમ જેમ આબોહવા
કટોકટી વધતી જાય છે તેમ, સંવેદનશીલ
સમુદાયોનું રક્ષણ કરવા અને સમગ્ર ભારતમાં આર્થિક હિતોને ટકાવી રાખવા તાત્કાલિક
પગલાં લેવા જરૂરી છે. બદલાતી આબોહવાની દયા પર જીવતા એક અબજથી વધુ લોકોના ભવિષ્યને
સુરક્ષિત કરવા માટે આ પડકારને સ્વીકારવું જરૂરી બનશે.
IPE గ్లోబల్ మరియు Esri ఇండియా ఇటీవల జరిపిన ఒక అధ్యయనం భారతదేశ వాతావరణ దుర్బలత్వం గురించి ఒక చీకటి చిత్రాన్ని చిత్రించింది, దేశంలోని 85% జిల్లాలు తీవ్రమైన వాతావరణ పరిస్థితులకు గురయ్యే అవకాశం ఉందని కనుగొన్నారు. డేటా వాతావరణ నమూనాలలో ప్రధాన మార్పును చూపుతుంది, దాదాపు 45% జిల్లాలు "మార్పిడి" ధోరణిని ఎదుర్కొంటున్నాయి, దీనిలో గతంలో వరదలకు గురయ్యే ప్రాంతాలు ఇప్పుడు కరువులతో పోరాడుతున్నాయి మరియు దీనికి విరుద్ధంగా ఉన్నాయి.
1973 నుండి 2023 వరకు ఐదు దశాబ్దాలుగా సాగిన ఈ అధ్యయనంలో
తీవ్రమైన వాతావరణ సంఘటనల ఫ్రీక్వెన్సీ మరియు తీవ్రతలో నాలుగు రెట్లు పెరుగుదల
కనిపించింది. భయంకరంగా, 2036 నాటికి 1.47 బిలియన్ల కంటే ఎక్కువ మంది ప్రజలు ఈ వాతావరణ
తీవ్రతల నుండి ప్రమాదంలో పడవచ్చు, ఇది నివారణ చర్యల
యొక్క క్లిష్టమైన అవసరాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది. బీహార్, ఆంధ్ర ప్రదేశ్, ఒడిశా మరియు గుజరాత్ వంటి ముఖ్య రాష్ట్రాలు తమ
జిల్లాలలో 60% పైగా అనేక
తీవ్రమైన వాతావరణ పరిస్థితులతో పోరాడుతున్నాయని, స్థానిక ప్రభుత్వానికి భారంగా ఉన్నాయని
సూచిస్తున్నాయి.
తూర్పు జిల్లాలు,
ముఖ్యంగా అస్సాం మరియు
బీహార్లో వరదలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని జియోస్పేషియల్ పరిశోధన వెల్లడించింది. ఉదాహరణకు,
అస్సాంలోని 90% కంటే ఎక్కువ జిల్లాలు మరియు బీహార్లోని 87% జిల్లాలకు వరద ముప్పు ఎక్కువగా ఉంది. మరోవైపు,
దక్షిణ మరియు పశ్చిమ
భారతదేశంలోని ప్రాంతాలు వ్యవసాయ మరియు వాతావరణ కరువులకు ఎక్కువ హాని కలిగిస్తాయి,
ఇవి తక్కువ నేల తేమ మరియు
తగ్గిన వర్షపాతం ద్వారా విభిన్నంగా ఉంటాయి. ప్రమాదంలో ఉన్న ఈ ద్వంద్వత భయానకమైనది,
వరదలు మరియు కరువు
దృశ్యాలు రెండింటినీ ఏకకాలంలో పరిష్కరించగల అనుకూల వ్యూహాల అవసరాన్ని సూచిస్తుంది.
అంతేకాకుండా,
గత దశాబ్దంలో పశ్చిమ
జిల్లాల్లో తుఫాను సంభవం ఐదు రెట్లు పెరిగినట్లు అధ్యయనం కనుగొంది. కేరళలో ఇటీవల
కొండచరియలు విరిగిపడటం మరియు గుజరాత్లో వరదలు సంభవించినట్లుగా, ఈ తుఫానులు, క్రమరహిత వర్షపాత నమూనాలతో కలిసి వాతావరణ
సమస్యను మరింత తీవ్రతరం చేశాయి. బలహీనమైన రుతుపవన వర్షాలతో సహా మారుతున్న వాతావరణ
నమూనాలు, తీవ్రమైన
కురుస్తున్న వర్షాలు, వ్యవసాయ
భూభాగాన్ని మరింత క్లిష్టతరం చేస్తాయి, ఆహార భద్రత మరియు జీవనోపాధికి ముప్పు కలిగిస్తున్నాయి.
అధ్యయనం యొక్క ప్రధాన రచయిత, అబినాష్ మొహంతి, భూ వినియోగ మార్పులు మరియు సహజ పర్యావరణ వ్యవస్థల క్షీణతను ఈ బదిలీ నమూనాల ప్రధాన డ్రైవర్లుగా గుర్తించారు. చెట్లు మరియు మడ అడవులు వంటి సహజ అడ్డంకులు తొలగించబడతాయి, షాక్లను గ్రహించే పర్యావరణ సామర్థ్యాన్ని తగ్గిస్తుంది మరియు వాతావరణ-సున్నితమైన ప్రకృతి దృశ్యాలను పెంచుతుంది.
ఫలితాలు బ్లాక్
మరియు జిల్లా స్థాయిలలో అత్యంత వివరణాత్మక ప్రమాద అంచనాల తక్షణ అవసరాన్ని హైలైట్
చేస్తాయి. వరదల నిర్వహణకు సంబంధించిన దీర్ఘకాలిక వ్యూహాలను అధికారులు పునరాలోచించి,
కరువు తట్టుకునే
సామర్థ్యాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుని సమగ్ర ప్రణాళికలను రూపొందించాలి.
వాతావరణ సంక్షోభం
తీవ్రమవుతున్నందున, భారతదేశం అంతటా
హాని కలిగించే వర్గాలను రక్షించడానికి మరియు ఆర్థిక ప్రయోజనాలను కొనసాగించడానికి
తక్షణ చర్య అత్యవసరం. ఈ సవాలును స్వీకరించడం అనేది మారుతున్న వాతావరణం యొక్క దయతో
జీవిస్తున్న బిలియన్ల కంటే ఎక్కువ మంది ప్రజల భవిష్యత్తును కాపాడటానికి చాలా
అవసరం.
IPE గ్లోబల్ మరియు Esri ఇండియా ఇటీవల జరిపిన ఒక అధ్యయనం భారతదేశ వాతావరణ దుర్బలత్వం గురించి ఒక చీకటి చిత్రాన్ని చిత్రించింది, దేశంలోని 85% జిల్లాలు తీవ్రమైన వాతావరణ పరిస్థితులకు గురయ్యే అవకాశం ఉందని కనుగొన్నారు. డేటా వాతావరణ నమూనాలలో ప్రధాన మార్పును చూపుతుంది, దాదాపు 45% జిల్లాలు "మార్పిడి" ధోరణిని ఎదుర్కొంటున్నాయి, దీనిలో గతంలో వరదలకు గురయ్యే ప్రాంతాలు ఇప్పుడు కరువులతో పోరాడుతున్నాయి మరియు దీనికి విరుద్ధంగా ఉన్నాయి.
1973 నుండి 2023 వరకు ఐదు దశాబ్దాలుగా సాగిన ఈ అధ్యయనంలో
తీవ్రమైన వాతావరణ సంఘటనల ఫ్రీక్వెన్సీ మరియు తీవ్రతలో నాలుగు రెట్లు పెరుగుదల
కనిపించింది. భయంకరంగా, 2036 నాటికి 1.47 బిలియన్ల కంటే ఎక్కువ మంది ప్రజలు ఈ వాతావరణ
తీవ్రతల నుండి ప్రమాదంలో పడవచ్చు, ఇది నివారణ చర్యల
యొక్క క్లిష్టమైన అవసరాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది. బీహార్, ఆంధ్ర ప్రదేశ్, ఒడిశా మరియు గుజరాత్ వంటి ముఖ్య రాష్ట్రాలు తమ
జిల్లాలలో 60% పైగా అనేక
తీవ్రమైన వాతావరణ పరిస్థితులతో పోరాడుతున్నాయని, స్థానిక ప్రభుత్వానికి భారంగా ఉన్నాయని
సూచిస్తున్నాయి.
తూర్పు జిల్లాలు,
ముఖ్యంగా అస్సాం మరియు
బీహార్లో వరదలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని జియోస్పేషియల్ పరిశోధన వెల్లడించింది. ఉదాహరణకు,
అస్సాంలోని 90% కంటే ఎక్కువ జిల్లాలు మరియు బీహార్లోని 87% జిల్లాలకు వరద ముప్పు ఎక్కువగా ఉంది. మరోవైపు,
దక్షిణ మరియు పశ్చిమ
భారతదేశంలోని ప్రాంతాలు వ్యవసాయ మరియు వాతావరణ కరువులకు ఎక్కువ హాని కలిగిస్తాయి,
ఇవి తక్కువ నేల తేమ మరియు
తగ్గిన వర్షపాతం ద్వారా విభిన్నంగా ఉంటాయి. ప్రమాదంలో ఉన్న ఈ ద్వంద్వత భయానకమైనది,
వరదలు మరియు కరువు
దృశ్యాలు రెండింటినీ ఏకకాలంలో పరిష్కరించగల అనుకూల వ్యూహాల అవసరాన్ని సూచిస్తుంది.
అంతేకాకుండా,
గత దశాబ్దంలో పశ్చిమ
జిల్లాల్లో తుఫాను సంభవం ఐదు రెట్లు పెరిగినట్లు అధ్యయనం కనుగొంది. కేరళలో ఇటీవల
కొండచరియలు విరిగిపడటం మరియు గుజరాత్లో వరదలు సంభవించినట్లుగా, ఈ తుఫానులు, క్రమరహిత వర్షపాత నమూనాలతో కలిసి వాతావరణ
సమస్యను మరింత తీవ్రతరం చేశాయి. బలహీనమైన రుతుపవన వర్షాలతో సహా మారుతున్న వాతావరణ
నమూనాలు, తీవ్రమైన
కురుస్తున్న వర్షాలు, వ్యవసాయ
భూభాగాన్ని మరింత క్లిష్టతరం చేస్తాయి, ఆహార భద్రత మరియు జీవనోపాధికి ముప్పు కలిగిస్తున్నాయి.
అధ్యయనం యొక్క ప్రధాన రచయిత, అబినాష్ మొహంతి, భూ వినియోగ మార్పులు మరియు సహజ పర్యావరణ వ్యవస్థల క్షీణతను ఈ బదిలీ నమూనాల ప్రధాన డ్రైవర్లుగా గుర్తించారు. చెట్లు మరియు మడ అడవులు వంటి సహజ అడ్డంకులు తొలగించబడతాయి, షాక్లను గ్రహించే పర్యావరణ సామర్థ్యాన్ని తగ్గిస్తుంది మరియు వాతావరణ-సున్నితమైన ప్రకృతి దృశ్యాలను పెంచుతుంది.
ఫలితాలు బ్లాక్
మరియు జిల్లా స్థాయిలలో అత్యంత వివరణాత్మక ప్రమాద అంచనాల తక్షణ అవసరాన్ని హైలైట్
చేస్తాయి. వరదల నిర్వహణకు సంబంధించిన దీర్ఘకాలిక వ్యూహాలను అధికారులు పునరాలోచించి,
కరువు తట్టుకునే
సామర్థ్యాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుని సమగ్ర ప్రణాళికలను రూపొందించాలి.
వాతావరణ సంక్షోభం
తీవ్రమవుతున్నందున, భారతదేశం అంతటా
హాని కలిగించే వర్గాలను రక్షించడానికి మరియు ఆర్థిక ప్రయోజనాలను కొనసాగించడానికి
తక్షణ చర్య అత్యవసరం. ఈ సవాలును స్వీకరించడం అనేది మారుతున్న వాతావరణం యొక్క దయతో
జీవిస్తున్న బిలియన్ల కంటే ఎక్కువ మంది ప్రజల భవిష్యత్తును కాపాడటానికి చాలా
అవసరం.
ಐಪಿಇ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಮತ್ತು ಎಸ್ರಿ ಇಂಡಿಯಾದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಭಾರತದ ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲತೆಯ ಕತ್ತಲೆಯ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ, ದೇಶದ ಸುಮಾರು 85% ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ದತ್ತಾಂಶವು ಹವಾಮಾನ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಸರಿಸುಮಾರು 45% ಜಿಲ್ಲೆಗಳು "ಬದಲಾಯಿಸುವ" ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿವೆ, ಈ ಹಿಂದೆ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಈಗ ಬರಗಾಲದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ.
1973 ರಿಂದ 2023 ರವರೆಗೆ ಐದು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ
ಅಧ್ಯಯನವು ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯದ ಆವರ್ತನ ಮತ್ತು ತೀವ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು
ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿ, 2036 ರ ವೇಳೆಗೆ 1.47 ಬಿಲಿಯನ್ಗಿಂತಲೂ
ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಈ ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳಿಂದ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು, ಇದು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕ್ರಮಗಳ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಬಿಹಾರ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ
ರಾಜ್ಯಗಳು ತಮ್ಮ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ 60% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಲವಾರು
ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹೊರೆಯಾಗಿದೆ.
ಭೂಗೋಳದ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಪೂರ್ವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಸ್ಸಾಂ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲವಾಗುತ್ತಿವೆ ಎಂದು
ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ,
ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ 90% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು
ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ 87% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರವಾಹ ಭೀತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಬರಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು
ದುರ್ಬಲವಾಗಿವೆ, ಇದು ಕಡಿಮೆ ಮಣ್ಣಿನ
ತೇವಾಂಶ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಮಳೆಯಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಅಪಾಯದಲ್ಲಿನ ಈ ದ್ವಂದ್ವತೆಯು ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಪ್ರವಾಹ ಮತ್ತು ಬರ
ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳೆರಡನ್ನೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರಿಹರಿಸಬಹುದಾದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ತಂತ್ರಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು
ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಹಿಂದಿನ ದಶಕದಲ್ಲಿ
ಪಶ್ಚಿಮ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಂಡಮಾರುತದ ಪ್ರಮಾಣವು ಐದು ಪಟ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನವು
ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಈ ಚಂಡಮಾರುತಗಳು, ಅನಿಯಮಿತ ಮಳೆಯ ನಮೂನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು, ಹವಾಮಾನ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಉಲ್ಬಣಗೊಳಿಸಿವೆ, ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಭೂಕುಸಿತಗಳು ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದುರ್ಬಲ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಳೆಯ ನಂತರದ ತೀವ್ರ ಮಳೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಹವಾಮಾನ ಮಾದರಿಗಳು
ಕೃಷಿ ಭೂದೃಶ್ಯವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಂಕೀರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕುತ್ತವೆ.
ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖಕ,
ಅಬಿನಾಶ್ ಮೊಹಂತಿ, ಭೂ ಬಳಕೆಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳು
ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಕ್ಷೀಣಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮಾದರಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ
ಚಾಲಕರು ಎಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ಗಳಂತಹ ನೈಸರ್ಗಿಕ ತಡೆಗಳನ್ನು
ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆಘಾತಗಳನ್ನು
ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿಸರದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ-ಸೂಕ್ಷ್ಮ
ಭೂದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಬ್ಲಾಕ್ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವಿವರವಾದ ಅಪಾಯದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳ
ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೇವಲ ಪ್ರವಾಹ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ
ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಬರ ನಿರೋಧಕತೆಯನ್ನು ಗಣನೆಗೆ
ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಹವಾಮಾನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ದುರ್ಬಲ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು
ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತಕ್ಷಣದ ಕ್ರಮವು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಹವಾಮಾನದ ಕರುಣೆಯಿಂದ
ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಶತಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಈ ಸವಾಲನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು
ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
A CSR Initiative of
Designed and Executed by
Implemented by
Technology is a useful servant, but a dangerous master, it was rightly said. Electronic devices have grown into an inevitable part of our daily lives.
