Simple Ideas, Big Changes: Mansukhbhai's Mitti Cool and the Future of Sustainability

Have you ever taken a moment to think about the convenience of having a refrigerator? For most of us, it's a crucial appliance that preserves our food and drinks. But what about those who can't afford this modern luxury? How do they manage without refrigerators, and what does it mean for the environment?

In a world dominated by stainless steel and melamine, one man dared to reconnect us with the timeless clay. Mansukhbhai Prajapati, originally from Wankaner, Gujarat, set out on an extraordinary journey that gave birth to Mitti Cool, an innovative collection of clay-based products. His mission was to tackle the absence of refrigeration for those with fewer resources and provide eco-friendly solutions.

Mansukhbhai Prajapati entered the world of entrepreneurship back in 1985 when he started working at a pottery firm. As he developed his skills, the idea of starting an earthen plate manufacturing factory using a tile press sparked in his mind. Taking a bold step, he left his job, borrowed 30,000 from a moneylender, purchased a small piece of land, and established a workshop in Wankaner. 

In 1994, he invented a clay water filter. It was a huge success, especially in rural areas. Then once, a businessman from Kenya came looking for a vendor who could supply clay water filters and Mansukhbhai impressed him with an innovative terracotta filter with a ceramic candle and bagged an order for 500 water filter units, worth Rs 1 lakh.

But it wasn't until the devastating Bhuj earthquake in 2001 that he discovered his true calling – developing a clay refrigerator that operates without electricity. Following the earthquake, newspapers featured images of shattered earthen pots labelled as the "poor man's fridge." It was these visuals that inspired him to create the clay refrigerator and marked the beginning of Mitti Cool and its ground-breaking products. 

It required a lot of experimenting. He began working on the prototype in 2001 and by 2004, the product was ready for the market. 

Mitti Cool: A Natural Refrigerator:

In a world where preserving fruits, vegetables, and potable water are basic necessities, the high cost of refrigerators and electricity bills often deprive the poor and lower-middle-class of these essentials. Prajapati recognized this gap and offered an alternative that fulfilled these basic requirements at an affordable cost – Mitti Cool.

Mitti Cool is a natural refrigerator crafted entirely from clay, designed to store vegetables, fruits, and cool water without the need for electricity.

How It Works:

The design of MittiCool is based on the concept of evaporative cooling. Water flows down from the upper chambers, evaporating as it takes away heat from the inside, leaving the chambers pleasantly cool. The upper chamber is used to store water. A small lid made from clay is provided on top. At the front lower end of the chamber, there's a handy tap for easy access to drinking water. In the lower chamber, two shelves are available for storing vegetables, fruits, and milk, ensuring convenient and efficient use. This simple mechanism allows fruits, vegetables, and other perishables to stay fresh without the need for electricity.

Mitti Cool has not only addressed the practical challenges of refrigeration for the economically disadvantaged but has also empowered local artisans and the rural economy. The production of Mitti Cool products generates employment opportunities for skilled potters, developing a sense of community and sustainability.

The environmental benefits of Mitti Cool are twofold. Firstly, the absence of electricity requirements significantly reduces carbon emissions associated with traditional refrigerators. Secondly, the use of clay as the primary material ensures that the products are biodegradable and have a minimal environmental impact throughout their lifecycle.

Due to his incredible work, Mansukhbhai Prajapati has earned recognition both nationally and internationally. Notably, President APJ Abdul Kalam hailed him as a "true scientist," and he even made it to Forbes’ list of Top 7 Rural Entrepreneurs in 2010. 

Mansukhbhai Prajapati's journey reminds us that great things can come from simple ideas. Through the revival of traditional practices and the creation of innovative clay products, Mansukhbhai has not just shaped a brighter future for individuals but has also paved the way for a more sustainable and inclusive world.

साधारण विचार, बड़े बदलाव: मंसुखभाई का मिट्टी कूल और सततता का भविष्य

क्या आपने कभी रेफ्रिजरेटर रखने की सुविधा के बारे में सोचने के लिए कुछ समय लिया है? हममें से अधिकांश के लिए, यह एक महत्वपूर्ण उपकरण है जो हमारे भोजन और पेय पदार्थों को संरक्षित करता है। लेकिन उन लोगों का क्या जो इस आधुनिक विलासिता को वहन नहीं कर सकते हैं? वे बिना रेफ्रिजरेटर के कैसे काम करते हैं और पर्यावरण के लिए इसका क्या मतलब है?

स्टेनलेस स्टील और मेलामाइन के प्रभुत्व वाली दुनिया में, एक आदमी ने हमें कालातीत मिट्टी से फिर से जोड़ने की हिम्मत की। मूल रूप से गुजरात के वांकनेर के रहने वाले मनसुखभाई प्रजापति एक असाधारण यात्रा पर निकले, जिसने मिट्टी आधारित उत्पादों के एक अभिनव संग्रह मिट्टी कूल को जन्म दिया। उनका मिशन कम संसाधनों वाले लोगों के लिए प्रशीतन की अनुपस्थिति से निपटना और पर्यावरण के अनुकूल समाधान प्रदान करना था।

मनसुखभाई प्रजापति ने 1985 में उद्यमिता की दुनिया में प्रवेश किया जब उन्होंने एक पॉटरी फर्म में काम करना शुरू किया। जैसे-जैसे उन्होंने अपना कौशल विकसित किया, उनके दिमाग में टाइल प्रेस का उपयोग करके मिट्टी की प्लेट बनाने का कारखाना शुरू करने का विचार आया। एक साहसिक कदम उठाते हुए, उन्होंने अपनी नौकरी छोड़ दी, एक साहूकार से 30,000 उधार लिए, जमीन का एक छोटा सा टुकड़ा खरीदा और वांकनेर में एक कार्यशाला की स्थापना की। 

1994 में उन्होंने मिट्टी के पानी के फिल्टर का आविष्कार किया। यह विशेष रूप से ग्रामीण क्षेत्रों में एक बड़ी सफलता थी। फिर एक बार, केन्या का एक व्यापारी एक ऐसे विक्रेता की तलाश में आया जो मिट्टी के पानी के फिल्टर की आपूर्ति कर सके और मनसुखभाई ने उन्हें सिरेमिक मोमबत्ती के साथ एक अभिनव टेराकोटा फिल्टर से प्रभावित किया और 1 लाख रुपये की 500 पानी फिल्टर इकाइयों का ऑर्डर प्राप्त किया।

लेकिन 2001 में भुज भूकंप के बाद ही उन्होंने अपने सच्चे उद्देश्य को खोजा – एक ऐसा मिट्टी का रेफ्रिजरेटर विकसित करना जो बिजली के बिना काम करे। भूकंप के बाद, अखबारों में टूटे हुए मिट्टी के बर्तनों की तस्वीरें प्रकाशित हुईं जिन्हें "गरीब का फ्रिज" के रूप में चिह्नित किया गया था। ये दृश्य मंसुखभाई को मिट्टी के रेफ्रिजरेटर के निर्माण की प्रेरणा प्रदान की और मिट्टी कूल और इसके अत्याधुनिक उत्पादों की शुरुआत की।

इसमें बहुत सारे प्रयोग करने पड़े। उन्होंने 2001 में प्रोटोटाइप पर काम करना शुरू किया और 2004 तक, उत्पाद बाजार के लिए तैयार हो गया।

मिट्टी कूलः एक प्राकृतिक रेफ्रिजरेटरः

एक ऐसी दुनिया में जहां फल, सब्जियों और पीने के पानी का संरक्षण बुनियादी आवश्यकताएं हैं, रेफ्रिजरेटर और बिजली के बिल की उच्च लागत अक्सर गरीबों और निम्न-मध्यवर्गीय लोगों को इन आवश्यकताओं से वंचित करती है। प्रजापति ने इस अंतर को पहचाना और एक ऐसा विकल्प प्रदान किया जो इन बुनियादी आवश्यकताओं को सस्ती कीमत पर पूरा करता है – मिट्टी कूल।

मिट्टी कूल एक प्राकृतिक रेफ्रिजरेटर है जो पूरी तरह से मिट्टी से बना है, जिसे बिजली की आवश्यकता के बिना फल, सब्जियों और ठंडे पानी को स्टोर करने के लिए डिज़ाइन किया गया है।

मिट्टीकूल का डिजाइन वाष्पीकरण शीतलन की अवधारणा पर आधारित है। पानी ऊपरी कक्षों से नीचे की ओर बहता है, वाष्पित होता है क्योंकि यह अंदर से गर्मी को दूर कर देता है, जिससे कक्ष सुखद रूप से ठंडे हो जाते हैं। ऊपरी कक्ष का उपयोग पानी के भंडारण के लिए किया जाता है। ऊपर मिट्टी से बना एक छोटा ढक्कन दिया जाता है। कक्ष के सामने निचले छोर पर, पीने के पानी तक आसान पहुँच के लिए एक आसान नल है। निचले कक्ष में, सब्जियों, फलों और दूध के भंडारण के लिए दो अलमारियाँ उपलब्ध हैं, जो सुविधाजनक और कुशल उपयोग सुनिश्चित करती हैं। यह सरल तंत्र फलों, सब्जियों और अन्य खराब होने वाली वस्तुओं को बिजली की आवश्यकता के बिना ताजा रहने की अनुमति देता है।

मिट्टी कूल ने न केवल आर्थिक रूप से वंचित लोगों के लिए प्रशीतन की व्यावहारिक चुनौतियों का समाधान किया है, बल्कि स्थानीय कारीगरों और ग्रामीण अर्थव्यवस्था को भी सशक्त किया है। मिट्टी कूल उत्पादों का उत्पादन कुशल कुम्हारों के लिए रोजगार के अवसर पैदा करता है, जिससे समुदाय और स्थिरता की भावना विकसित होती है।

मिट्टी कूल के पर्यावरणीय लाभ दोगुने हैं। सबसे पहले, बिजली की आवश्यकताओं की अनुपस्थिति पारंपरिक रेफ्रिजरेटर से जुड़े कार्बन उत्सर्जन को काफी कम कर देती है। दूसरा, प्राथमिक सामग्री के रूप में मिट्टी का उपयोग यह सुनिश्चित करता है कि उत्पाद बायोडिग्रेडेबल हैं और उनके पूरे जीवन चक्र में न्यूनतम पर्यावरणीय प्रभाव पड़ता है। 

अपने अविश्वसनीय काम के कारण, मनसुखभाई प्रजापति ने राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय दोनों स्तरों पर मान्यता अर्जित की है। विशेष रूप से, राष्ट्रपति ए. पी. जे. अब्दुल कलाम ने उन्हें एक "सच्चे वैज्ञानिक" के रूप में सम्मानित किया, और उन्होंने 2010 में फोर्ब्स की शीर्ष 7 ग्रामीण उद्यमियों की सूची में भी जगह बनाई। 

मंसुखभाई प्रजापति की यात्रा हमें याद दिलाती है कि महान चीजें सरल विचारों से आ सकती हैं। पारंपरिक प्रथाओं के पुनरुद्धार और अभिनव मिट्टी उत्पादों के निर्माण के माध्यम से, मंसुखभाई ने न केवल व्यक्तियों के लिए एक उज्जवल भविष्य का आकार दिया है बल्कि एक अधिक सतत और समावेशी दुनिया के लिए रास्ता भी तैयार किया है।

साध्या कल्पना, मोठे बदल: मन्सुखभाईच्या माती कूल आणि शाश्वततेचे भविष्य

कधी तुम्ही रेफ्रिजरेटरची सोय किती महत्वाची आहे याचा विचार केला आहे का? आपल्या बहुतेक लोकांसाठी, हे एक महत्त्वाचे उपकरण आहे जे आपले अन्न आणि पाणी सुरक्षित ठेवते. पण ज्यांना या आधुनिक लक्झरीची सोय नाही, ते कसे व्यवस्थापित करतात आणि याचा पर्यावरणावर काय परिणाम होतो?

स्टेनलेस स्टील आणि मेलामाइनच्या जगात, एका व्यक्तीने आम्हाला कालातीत मातीशी पुन्हा जोडण्याचे साहस केले. मन्सुखभाई प्रजापती, जे गुजरातच्या वानकणेर मधील आहेत, यांनी एक असाधारण यात्रा सुरू केली ज्यामुळे मिट्टी कूलची सुरूवात झाली – माती आधारित उत्पादनांची एक नवकल्पना. त्यांचे मिशन म्हणजे कमी संसाधन असलेल्या लोकांसाठी रेफ्रिजरेशनची अनुपस्थिती दूर करणे आणि पर्यावरणपूरक उपाय प्रदान करणे.

मन्सुखभाई प्रजापती यांनी 1985 मध्ये उद्योजकतेच्या जगात प्रवेश केला, जेव्हा त्यांनी एक बर्तन बनवणाऱ्या फर्ममध्ये काम करायला सुरूवात केली. आपल्या कौशल्यांचा विकास करत असताना, त्यांनी टाइल प्रेस वापरून मातीच्या प्लेट्सच्या निर्मितीचा विचार केला. एक धाडसी पाऊल उचलत, त्यांनी आपली नोकरी सोडली, 30,000 रुपये उधार घेतले, एक छोटी जमीन खरेदी केली आणि वानकणेर मध्ये एक कार्यशाला स्थापन केली.

1994 मध्ये, त्यांनी मातीच्या जल फ़िल्टरचा शोध लावला. हे विशेषतः ग्रामीण भागात मोठे यशस्वी झाले. एकदा  केन्याचा एक व्यापारी मातीच्या जल फ़िल्टरसाठी एक विक्रेता शोधत होता आणि मन्सुखभाई यांनी एक अभिनव टेराकोटा फ़िल्टर सादर केला ज्यात एक सिरेमिक कॅंडल होता आणि 500 जल फ़िल्टर युनिट्सचा ऑर्डर मिळवला, ज्याची किंमत 1 लाख रुपये होती.

पण 2001 च्या भुज भूकंपाच्या नंतरच त्यांना त्यांच्या खऱ्या ध्येयाची ओळख झाली – एक मातीचा रेफ्रिजरेटर तयार करणे जो वीजेशिवाय काम करतो. भूकंपानंतर, पेपरांमध्ये तुटलेल्या मातीच्या बर्तनांचे चित्रे प्रकाशित झाली ज्यांना "गरीबांचा फ्रिज" म्हणून लेबल केले गेले. ह्या दृश्यांनी त्यांना मातीचा रेफ्रिजरेटर तयार करण्याची प्रेरणा दिली आणि यामुळे मिट्टी कूल आणि त्याच्या क्रांतिकारी उत्पादनांची सुरूवात झाली.

यात खूप प्रयोग आवश्यक होते. त्यांनी 2001 मध्ये प्रोटोटाइपवर काम सुरू केले आणि 2004 पर्यंत  उत्पादन बाजारासाठी तयार झाले.

मिट्टी कूल: एक नैसर्गिक रेफ्रिजरेटर

जगात जिथे फळे, भाज्या, आणि पिण्याच्या पाण्याचे संरक्षण हे मूलभूत आवश्यकता आहेत, तिथे रेफ्रिजरेटरची आणि वीज बिलांची उच्च किंमत अनेकदा गरीब आणि निम्न-मध्यम वर्गीय लोकांना या आवश्यक गोष्टींमधून वंचित ठेवते. प्रजापती यांनी हे  अंतर ओळखले आणि एक पर्याय प्रदान केला जो या मूलभूत गरजांचे समाधान कमी किंमतीत करतो – मिट्टी कूल.

मिट्टी कूल एक नैसर्गिक रेफ्रिजरेटर आहे जो पूर्णपणे मातीपासून तयार केलेले आहे, जो फळे, भाज्या, आणि थंड पाणी वीजाशिवाय स्टोर करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे.

हे कसे कार्य करते:

मिट्टी कूलचा डिज़ाइन वाष्पीकरण थंडकाच्या संकल्पनेवर आधारित आहे. पाणी  वरील कक्षातून खाली वाहते, वाष्पित होते आणि आतून उष्णता घेते, त्यामुळे कक्ष सुखद ठंड राहतो. वरील कक्षात पाणी स्टोर करण्यासाठी वापरले जाते. वर एक छोटे मातीचे झाकण दिले जाते. कक्षाच्या पुढच्या निचल्या सिरेवर पिण्याच्या पाण्याला सहज प्रवेश मिळवण्यासाठी एक टॅप असतो. निचल्या कक्षात, दोन शेल्व्स उपलब्ध आहेत ज्या फळे, भाज्या, आणि दूध स्टोर करण्यासाठी वापरल्या जातात, त्यामुळे वापर सोयीस्कर आणि प्रभावी बनवला जातो. हा साधा तंत्र फळे, भाज्या, आणि अन्य नाशवान वस्तू वीजाशिवाय ताज्या ठेवण्यास अनुमती देतो.

मिट्टी कूलने आर्थिकदृष्ट्या वंचित लोकांसाठी रेफ्रिजरेशनच्या व्यावहारिक समस्यांचे समाधान केले आहे आणि स्थानिक कारीगरांना आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला सशक्त केले आहे. मिट्टी कूल उत्पादनांची निर्मिती कुशल  रोजगाराच्या संधी निर्माण करते, एक समुदाय आणि टिकाऊपणाची भावना विकसित करते.

मिट्टी कूलचे पर्यावरणीय फायदे दोन पद्धतींनी आहेत. प्रथम, वीजेची आवश्यकता नसल्यामुळे पारंपारिक रेफ्रिजरेटरसह संबंधित कार्बन उत्सर्जन मोठ्या प्रमाणात कमी होते. दुसरे, मातीचा वापर प्राथमिक सामग्री म्हणून सुनिश्चित करतो की उत्पादने बायोडिग्रेडेबल आहेत आणि त्यांच्या जीवनचक्रात न्यूनतम पर्यावरणीय प्रभाव आहे.

त्याच्या अद्भुत कामामुळे, मन्सुखभाई प्रजापति यांना राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यता प्राप्त झाली आहे. विशेषतः, अध्यक्ष एपीजे अब्दुल कलाम यांनी त्यांना "सच्चा वैज्ञानिक" म्हणून मान्यता दिली आणि त्यांनी 2010 मध्ये फोर्ब्सच्या टॉप 7 ग्रामीण उद्योजकांच्या यादीत स्थान मिळवले.

मन्सुखभाई प्रजापति यांची यात्रा आपल्याला स्मरण करून देते की महान गोष्टी साध्या विचारांतून येऊ शकतात. पारंपारिक प्रथा पुनरुज्जीवित करून आणि अभिनव मातीच्या उत्पादनांचे निर्माण करून, मन्सुखभाई ने केवळ व्यक्तींसाठी एक उज्ज्वल भविष्य आकारले नाही तर अधिक टिकाऊ आणि समावेशक जगाच्या मार्गातही पायघड्या ठेवल्या आहेत.

સરળ વિચાર, મોટા ફેરફાર: મનસુખભાઈનું મીઠી કૂલ અને સસ્તાશાસ્ત્રનો ભવિષ્ય

શું તમે ક્યારેક આ વિચાર કર્યો છે કે એક રેફ્રિજિરેટર હોવાની સુવિધા કેટલી મહત્વપૂર્ણ છે? અમુક લોકો માટે, તે એક મહત્વપૂર્ણ ઉપકરણ છે જે આપણા ખોરાક અને પીણાને જાળવે છે. પરંતુ તે લોકો શું કરે છે જેઓ આ આધુનિક વિલાસિતાને આવરી શકે છે નહીં? તેઓ રેફ્રિજિરેટર વિના કેવી રીતે વ્યવસ્થા કરે છે અને આનું પર્યાવરણ પર શું અર્થ થાય છે?

સ્ટેનલેસ સ્ટીલ અને મેલામાઇનની દુનિયામાં, એક વ્યક્તિએ અમને શાશ્વત માટી સાથે ફરીથી જોડાવાની હિંમત બતાવી. મનસુખભાઈ પ્રજાપતિ, જેમણે ગુજરાતના વાંકાનેરમાંથી શરૂ કર્યું, તેમણે એક અસાધારણ યાત્રા શરૂ કરી જે મિટી કૂલ, માટીના આધારિત ઉત્પાદનોનું નવતર સંગ્રહ રજૂ કરી. તેમની મિશન એ હતી કે ઓછા સ્ત્રોતો ધરાવતા લોકોને રેફ્રિજેરેશનની અભાવને સમાધાન કરે અને પર્યાવરણ મૈત્રીપૂર્ણ સોલ્યુશન્સ પ્રદાન કરે.

મનસુખભાઈ પ્રજાપતિ 1985 માં ઉદ્યોગજગતમાં પ્રવેશ્યા જ્યારે તેમણે એક મટીલા કારખાનામાં કામ કરવા શરૂ કર્યું. જ્યારે તેમણે પોતાની ક્ષમતાઓ વિકસાવી, ત્યારે મટીલા થાલીઓના ઉત્પાદન માટે ટાઇલ પ્રેસનો ઉપયોગ કરવાનો વિચારો તેમને મનમાં આવ્યો. તેમણે એક સાહસિક પગલું લઈ પોતાની નોકરી છોડીને 30,000 રૂપિયા પર્વતવારે ઉધાર લીધા, એક નાનકડી જમીન ખરીદી અને વાંકાનેરમાં એક વર્કશોપ સ્થાપિત કરી.

1994 માં, તેમણે એક માટીના પાણીનો ફિલ્ટર શોધી લીધો. તે ખાસ કરીને ગામઠી વિસ્તારોમાં ખૂબ સફળ રહ્યો. પછી એક વખતે, કેન્યાનો એક વેપારી માટીના પાણીના ફિલ્ટરો માટે એક વેન્ડર શોધી રહ્યો હતો અને મનસુખભાઈએ તેમને એક નવતર ટેરાકોટા ફિલ્ટર સાથે રજૂ કર્યું જેમાં સિરામિક કેન્ડલ હતો અને 500 પાણીના ફિલ્ટર યુનિટ્સનો ઓર્ડર મેળવ્યો, જેની કિંમત 1 લાખ રૂપિયા હતી.

પણ 2001 ના ભુજ ભૂકંપ પછી, તેમણે પોતાના સાચા મિશનને ઓળખ્યું – વિજળી વિના કાર્યરત માટીનુ રેફ્રિજેરેટર વિકસિત કરવું. ભૂકંપ પછી, ન્યૂઝપેપરોએ તૂટેલા માટીના વાસણની છબીઓ પ્રકાશિત કરી જે "ગરીબનુ ફ્રિજ" તરીકે લેબલ કરવામાં આવ્યા હતા. આ દૃશ્યો તેમને માટીના રેફ્રિજેરેટર બનાવવામાં પ્રેરણા આપી અને મિટી કૂલ અને તેના ક્રાંતિકારક ઉત્પાદનોની શરૂઆત નિશ્ચિત કરી.

આમાં ઘણા અનુભવની જરૂર હતી. તેમણે 2001 માં પ્રોટોટાઇપ પર કામ શરૂ કર્યું અને 2004 સુધી, ઉત્પાદન બજાર માટે તૈયાર હતું.

મિટી કૂલ: એક કુદરતી રેફ્રિજેરેટર

જ્યાં ફળો, શાકભાજી અને પીણાના પાણીનું જાળવણી મૂળભૂત જરૂરિયાત છે, ત્યાં રેફ્રિજેરેટર અને વીજ બિલોના ઊંચા ખર્ચ ઘણા વાર ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના લોકોને આ આવશ્યકતાઓમાંથી મથે છે. પ્રજાપતિએ આ તફાવતને ઓળખ્યું અને એક વિકલ્પ આપ્યો જે આ મૂળભૂત જરૂરિયાતોને સસ્તી કિંમત પર પૂરી કરે છે – મિટી કૂલ.

મિટી કૂલ એક કુદરતી રેફ્રિજેરેટર છે જે સંપૂર્ણપણે માટીથી બનાવવામાં આવે છે, જે ફળો, શાકભાજી અને ઠંડા પાણીને વિજળી વિના સ્ટોર કરવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે.

કેવી રીતે કાર્ય કરે છે:

મિટી કૂલનો ડિઝાઇન બાષ્પીભવન કૂલિંગની સંકલ્પના પર આધારિત છે. પાણી ઉપરની ચેમ્બરમાંથી નીચે વહે છે,બાષ્પીત થતા અને અંદરથી ગરમી લઈ જાય છે,  ચેમ્બરને સુખદ ઠંડું બનાવે છે. ઉપરના ચેમ્બરમાં પાણી સ્ટોર કરવા માટે વાપરવામાં આવે છે. ઉપર એક નાની માટીની ઢક્કણ આપવામાં આવે છે. ચેમ્બરના આગળના નીચલા સ્તર પર, પીવામાટે સરળ પ્રવેશ માટે એક નળ છે. નીચલા ચેમ્બરમાં, બે શેલ્વસ ઉપલબ્ધ છે જે ફળો, શાકભાજી અને દૂધ સ્ટોર કરવા માટે છે, જેનો ઉપયોગ સુવિધાજનક અને અસરકારક બનાવે છે. આ સરળ મિકેનિઝમ ફળો, શાકભાજી અને અન્ય નાશવંત વસ્તુઓને વિજળી વિના તાજા રાખવામાં મદદ કરે છે.

મિટી કૂલને માત્ર આર્થિક રીતે વંચિત લોકો માટે રેફ્રિજેરેશનની વ્યાવહારિક પડકારોને હલ કર્યું નથી પરંતુ સ્થાનિક કારીગરોને અને ગ્રામીણ અર્થતંત્રને પણ સશક્ત બનાવ્યું છે. મિટી કૂલ ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન દ્વારા કુશળ કુંભાર માટે રોજગારીની તક બનાવે છે, સમુદાય અને ટકાઉપણાની ભાવના વિકસિત કરે છે.

મિટી કૂલના પર્યાવરણલાભ બે પ્રકારના છે. પ્રથમ, વીજળીની જરૂરિયાતની અભાવ પરંપરાગત રેફ્રિજેરેટરો સાથે જોડાયેલા કાર્બન ઉત્સર્જનને નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડી શકે છે. બીજી બાજુ, માટીનો ઉપયોગ મુખ્ય સામગ્રી તરીકે એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે ઉત્પાદનો બાયો-ડિગ્રેડેબલ છે અને તેમના જીવનચક્રમાં ઓછામાં ઓછા પર્યાવરણ લાભ ધરાવે છે.

તેમના અદ્વિતીય કાર્યને કારણે, મનસુખભાઈ પ્રજાપતિને રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા પ્રાપ્ત થઈ છે. ખાસ કરીને, પ્રમુખ એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામે તેમને "સાચા વૈજ્ઞાનિક" તરીકે પ્રશંસા કરી અને તેઓ 2010માં ફોર્બ્સની ટોપ 7 ગ્રામ્ય ઉદ્યોગપતિઓની યાદીમાં સામેલ થયા.

મનસુખભાઈ પ્રજાપતિની યાત્રા આપણને યાદ કરાવે છે કે મહાન વસ્તુઓ સરળ વિચારોમાંથી આવી શકે છે. પારંપારિક પદ્ધતિઓની પુનરાવર્તિ અને નવતર મટીલા ઉત્પાદનોના સર્જન દ્વારા,મનસુખભાઈ માત્ર વ્યક્તિગત રોમાંચક ભવિષ્યનું સ્વરૂપ આપ્યું નથી પરંતુ વધુ ટકાઉ અને વ્યાપક વિશ્વ માટેનો માર્ગ પણ પ્રશાસિત કર્યો છે.

సరళమైన ఆలోచనలు, పెద్ద మార్పులు: మన్‌సుఖ్‌భాయ్ యొక్క మట్టి కూల్ మరియు స్థిరత్వం యొక్క భవిష్యత్తు

రిఫ్రిజిరేటర్‌ని కలిగి ఉండటం వల్ల కలిగే సౌలభ్యం గురించి మీరు ఎప్పుడైనా ఆలోచించారా? మనలో చాలా మందికి, ఇది మన ఆహారం మరియు పానీయాలను సంరక్షించే కీలకమైన ఉపకరణం. అయితే ఈ ఆధునిక లగ్జరీని కొనలేని వారి సంగతేంటి? రిఫ్రిజిరేటర్లు లేకుండా వారు ఎలా నిర్వహిస్తారు మరియు పర్యావరణానికి దాని అర్థం ఏమిటి?

స్టెయిన్‌లెస్ స్టీల్ మరియు మెలమైన్‌తో ఆధిపత్యం చెలాయించే ప్రపంచంలో, ఒక వ్యక్తి మనల్ని టైమ్‌లెస్ క్లేతో మళ్లీ కనెక్ట్ చేయడానికి ధైర్యం చేశాడు. గుజరాత్‌లోని వాంకనేర్‌కు చెందిన మన్సుఖ్‌భాయ్ ప్రజాపతి, మట్టి ఆధారిత ఉత్పత్తుల యొక్క వినూత్న సేకరణ అయిన మిట్టి కూల్‌కు జన్మనిచ్చిన అసాధారణమైన ప్రయాణానికి బయలుదేరాడు. తక్కువ వనరులు ఉన్నవారికి శీతలీకరణ లేకపోవడం మరియు పర్యావరణ అనుకూల పరిష్కారాలను అందించడం అతని లక్ష్యం.

మన్‌సుఖ్‌భాయ్ ప్రజాపతి 1985లో కుండల తయారీ సంస్థలో పనిచేయడం ప్రారంభించినప్పుడు పారిశ్రామికవేత్తల ప్రపంచంలోకి ప్రవేశించారు. అతను తన నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకోవడంతో, టైల్ ప్రెస్‌ని ఉపయోగించి మట్టి పలకల తయారీ కర్మాగారాన్ని ప్రారంభించాలనే ఆలోచన అతని మదిలో మెదిలింది. సాహసోపేతమైన అడుగు వేసి, అతను తన ఉద్యోగాన్ని విడిచిపెట్టాడు, వడ్డీ వ్యాపారి నుండి 30,000 అప్పుగా తీసుకున్నాడు, ఒక చిన్న భూమిని కొనుగోలు చేశాడు మరియు వంకనేర్‌లో ఒక వర్క్‌షాప్‌ను స్థాపించాడు.

1994లో క్లే వాటర్ ఫిల్టర్‌ని కనిపెట్టాడు. ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో భారీ విజయం సాధించింది. ఒకసారి, కెన్యా నుండి ఒక వ్యాపారవేత్త క్లే వాటర్ ఫిల్టర్‌లను సరఫరా చేయగల విక్రేత కోసం వెతుకుతున్నాడు మరియు మన్సుఖ్‌భాయ్ సిరామిక్ క్యాండిల్‌తో వినూత్నమైన టెర్రకోట ఫిల్టర్‌తో అతన్ని ఆకట్టుకున్నాడు మరియు రూ. 1 లక్ష విలువైన 500 వాటర్ ఫిల్టర్ యూనిట్‌లకు ఆర్డర్ ఇచ్చాడు.

కానీ 2001లో వినాశకరమైన భుజ్ భూకంపం సంభవించే వరకు అతను తన నిజమైన పిలుపును కనుగొన్నాడు - విద్యుత్తు లేకుండా పనిచేసే మట్టి రిఫ్రిజిరేటర్‌ను అభివృద్ధి చేశాడు. భూకంపం తరువాత, వార్తాపత్రికలు "పేదవారి ఫ్రిజ్" అని లేబుల్ చేయబడిన మట్టి కుండల పగిలిన చిత్రాలను ప్రదర్శించాయి. ఈ విజువల్స్ క్లే రిఫ్రిజిరేటర్‌ను రూపొందించడానికి అతన్ని ప్రేరేపించాయి మరియు మిట్టి కూల్ మరియు దాని అద్భుతమైన ఉత్పత్తులకు నాంది పలికాయి.

దానికి చాలా ప్రయోగాలు చేయాల్సి వచ్చింది. అతను 2001లో ప్రోటోటైప్‌పై పని చేయడం ప్రారంభించాడు మరియు 2004 నాటికి, ఉత్పత్తి మార్కెట్‌కు సిద్ధంగా ఉంది.

మిట్టి కూల్: సహజమైన రిఫ్రిజిరేటర్:

పండ్లు, కూరగాయలు మరియు త్రాగునీటిని సంరక్షించడం ప్రాథమిక అవసరాలైన ప్రపంచంలో, రిఫ్రిజిరేటర్‌ల అధిక ధర మరియు విద్యుత్ బిల్లులు తరచుగా పేద మరియు దిగువ మధ్యతరగతి వారికి అవసరమైన వాటిని కోల్పోతాయి. ప్రజాపతి ఈ అంతరాన్ని గుర్తించి, సరసమైన ధరతో ఈ ప్రాథమిక అవసరాలను తీర్చే ప్రత్యామ్నాయాన్ని అందించారు - మిట్టి కూల్.

మిట్టి కూల్ అనేది పూర్తిగా మట్టితో రూపొందించబడిన సహజ రిఫ్రిజిరేటర్, ఇది విద్యుత్ అవసరం లేకుండా కూరగాయలు, పండ్లు మరియు చల్లని నీటిని నిల్వ చేయడానికి రూపొందించబడింది.

ఇది ఎలా పనిచేస్తుంది:

మిట్టికూల్ రూపకల్పన బాష్పీభవన శీతలీకరణ భావనపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఎగువ గదుల నుండి నీరు క్రిందికి ప్రవహిస్తుంది, లోపలి నుండి వేడిని తీసివేసినప్పుడు ఆవిరైపోతుంది, గదులు ఆహ్లాదకరంగా చల్లగా ఉంటాయి. ఎగువ గది నీటిని నిల్వ చేయడానికి ఉపయోగించబడుతుంది. మట్టితో చేసిన చిన్న మూత పైన అందించబడుతుంది. చాంబర్ ముందు దిగువ భాగంలో, త్రాగునీటిని సులభంగా యాక్సెస్ చేయడానికి ఒక సులభ ట్యాప్ ఉంది. దిగువ గదిలో, కూరగాయలు, పండ్లు మరియు పాలను నిల్వ చేయడానికి రెండు అల్మారాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి, అనుకూలమైన మరియు సమర్థవంతమైన వినియోగాన్ని నిర్ధారిస్తాయి. ఈ సరళమైన యంత్రాంగం పండ్లు, కూరగాయలు మరియు ఇతర పాడైపోయే పదార్థాలు విద్యుత్ అవసరం లేకుండా తాజాగా ఉండటానికి అనుమతిస్తుంది.

మిట్టి కూల్ ఆర్థికంగా వెనుకబడిన వారికి శీతలీకరణ యొక్క ఆచరణాత్మక సవాళ్లను పరిష్కరించడమే కాకుండా స్థానిక కళాకారులు మరియు గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను కూడా శక్తివంతం చేసింది. మిట్టి కూల్ ఉత్పత్తుల ఉత్పత్తి నైపుణ్యం కలిగిన కుమ్మరులకు ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది, సమాజం మరియు స్థిరత్వం యొక్క భావాన్ని అభివృద్ధి చేస్తుంది.

మిట్టి కూల్ యొక్క పర్యావరణ ప్రయోజనాలు రెండు రెట్లు ఉన్నాయి. ముందుగా, విద్యుత్ అవసరాలు లేకపోవడం సాంప్రదాయ రిఫ్రిజిరేటర్‌లతో సంబంధం ఉన్న కార్బన్ ఉద్గారాలను గణనీయంగా తగ్గిస్తుంది. రెండవది, బంకమట్టిని ప్రాథమిక పదార్థంగా ఉపయోగించడం వల్ల ఉత్పత్తులు జీవఅధోకరణం చెందేలా మరియు వాటి జీవితచక్రం అంతటా పర్యావరణ ప్రభావం తక్కువగా ఉండేలా చూస్తుంది.

అతని అద్భుతమైన పని కారణంగా, మన్సుఖ్ భాయ్ ప్రజాపతి జాతీయంగా మరియు అంతర్జాతీయంగా గుర్తింపు పొందారు. ముఖ్యంగా, రాష్ట్రపతి APJ అబ్దుల్ కలాం అతన్ని "నిజమైన శాస్త్రవేత్త" అని ప్రశంసించారు మరియు అతను 2010లో ఫోర్బ్స్ యొక్క టాప్ 7 గ్రామీణ పారిశ్రామికవేత్తల జాబితాలో కూడా చోటు సంపాదించాడు.

మన్సుఖ్ భాయ్ ప్రజాపతి ప్రయాణం సాధారణ ఆలోచనల నుండి గొప్ప విషయాలు లభిస్తాయని మనకు గుర్తు చేస్తుంది. సాంప్రదాయ పద్ధతుల పునరుద్ధరణ మరియు వినూత్న మట్టి ఉత్పత్తుల సృష్టి ద్వారా, మన్సుఖ్‌భాయ్ వ్యక్తులకు ఉజ్వల భవిష్యత్తును రూపొందించడమే కాకుండా మరింత స్థిరమైన మరియు సమగ్ర ప్రపంచానికి మార్గం సుగమం చేసింది.

సరళమైన ఆలోచనలు, పెద్ద మార్పులు: మన్‌సుఖ్‌భాయ్ యొక్క మట్టి కూల్ మరియు స్థిరత్వం యొక్క భవిష్యత్తు

రిఫ్రిజిరేటర్‌ని కలిగి ఉండటం వల్ల కలిగే సౌలభ్యం గురించి మీరు ఎప్పుడైనా ఆలోచించారా? మనలో చాలా మందికి, ఇది మన ఆహారం మరియు పానీయాలను సంరక్షించే కీలకమైన ఉపకరణం. అయితే ఈ ఆధునిక లగ్జరీని కొనలేని వారి సంగతేంటి? రిఫ్రిజిరేటర్లు లేకుండా వారు ఎలా నిర్వహిస్తారు మరియు పర్యావరణానికి దాని అర్థం ఏమిటి?

స్టెయిన్‌లెస్ స్టీల్ మరియు మెలమైన్‌తో ఆధిపత్యం చెలాయించే ప్రపంచంలో, ఒక వ్యక్తి మనల్ని టైమ్‌లెస్ క్లేతో మళ్లీ కనెక్ట్ చేయడానికి ధైర్యం చేశాడు. గుజరాత్‌లోని వాంకనేర్‌కు చెందిన మన్సుఖ్‌భాయ్ ప్రజాపతి, మట్టి ఆధారిత ఉత్పత్తుల యొక్క వినూత్న సేకరణ అయిన మిట్టి కూల్‌కు జన్మనిచ్చిన అసాధారణమైన ప్రయాణానికి బయలుదేరాడు. తక్కువ వనరులు ఉన్నవారికి శీతలీకరణ లేకపోవడం మరియు పర్యావరణ అనుకూల పరిష్కారాలను అందించడం అతని లక్ష్యం.

మన్‌సుఖ్‌భాయ్ ప్రజాపతి 1985లో కుండల తయారీ సంస్థలో పనిచేయడం ప్రారంభించినప్పుడు పారిశ్రామికవేత్తల ప్రపంచంలోకి ప్రవేశించారు. అతను తన నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకోవడంతో, టైల్ ప్రెస్‌ని ఉపయోగించి మట్టి పలకల తయారీ కర్మాగారాన్ని ప్రారంభించాలనే ఆలోచన అతని మదిలో మెదిలింది. సాహసోపేతమైన అడుగు వేసి, అతను తన ఉద్యోగాన్ని విడిచిపెట్టాడు, వడ్డీ వ్యాపారి నుండి 30,000 అప్పుగా తీసుకున్నాడు, ఒక చిన్న భూమిని కొనుగోలు చేశాడు మరియు వంకనేర్‌లో ఒక వర్క్‌షాప్‌ను స్థాపించాడు.

1994లో క్లే వాటర్ ఫిల్టర్‌ని కనిపెట్టాడు. ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో భారీ విజయం సాధించింది. ఒకసారి, కెన్యా నుండి ఒక వ్యాపారవేత్త క్లే వాటర్ ఫిల్టర్‌లను సరఫరా చేయగల విక్రేత కోసం వెతుకుతున్నాడు మరియు మన్సుఖ్‌భాయ్ సిరామిక్ క్యాండిల్‌తో వినూత్నమైన టెర్రకోట ఫిల్టర్‌తో అతన్ని ఆకట్టుకున్నాడు మరియు రూ. 1 లక్ష విలువైన 500 వాటర్ ఫిల్టర్ యూనిట్‌లకు ఆర్డర్ ఇచ్చాడు.

కానీ 2001లో వినాశకరమైన భుజ్ భూకంపం సంభవించే వరకు అతను తన నిజమైన పిలుపును కనుగొన్నాడు - విద్యుత్తు లేకుండా పనిచేసే మట్టి రిఫ్రిజిరేటర్‌ను అభివృద్ధి చేశాడు. భూకంపం తరువాత, వార్తాపత్రికలు "పేదవారి ఫ్రిజ్" అని లేబుల్ చేయబడిన మట్టి కుండల పగిలిన చిత్రాలను ప్రదర్శించాయి. ఈ విజువల్స్ క్లే రిఫ్రిజిరేటర్‌ను రూపొందించడానికి అతన్ని ప్రేరేపించాయి మరియు మిట్టి కూల్ మరియు దాని అద్భుతమైన ఉత్పత్తులకు నాంది పలికాయి.

దానికి చాలా ప్రయోగాలు చేయాల్సి వచ్చింది. అతను 2001లో ప్రోటోటైప్‌పై పని చేయడం ప్రారంభించాడు మరియు 2004 నాటికి, ఉత్పత్తి మార్కెట్‌కు సిద్ధంగా ఉంది.

మిట్టి కూల్: సహజమైన రిఫ్రిజిరేటర్:

పండ్లు, కూరగాయలు మరియు త్రాగునీటిని సంరక్షించడం ప్రాథమిక అవసరాలైన ప్రపంచంలో, రిఫ్రిజిరేటర్‌ల అధిక ధర మరియు విద్యుత్ బిల్లులు తరచుగా పేద మరియు దిగువ మధ్యతరగతి వారికి అవసరమైన వాటిని కోల్పోతాయి. ప్రజాపతి ఈ అంతరాన్ని గుర్తించి, సరసమైన ధరతో ఈ ప్రాథమిక అవసరాలను తీర్చే ప్రత్యామ్నాయాన్ని అందించారు - మిట్టి కూల్.

మిట్టి కూల్ అనేది పూర్తిగా మట్టితో రూపొందించబడిన సహజ రిఫ్రిజిరేటర్, ఇది విద్యుత్ అవసరం లేకుండా కూరగాయలు, పండ్లు మరియు చల్లని నీటిని నిల్వ చేయడానికి రూపొందించబడింది.

ఇది ఎలా పనిచేస్తుంది:

మిట్టికూల్ రూపకల్పన బాష్పీభవన శీతలీకరణ భావనపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఎగువ గదుల నుండి నీరు క్రిందికి ప్రవహిస్తుంది, లోపలి నుండి వేడిని తీసివేసినప్పుడు ఆవిరైపోతుంది, గదులు ఆహ్లాదకరంగా చల్లగా ఉంటాయి. ఎగువ గది నీటిని నిల్వ చేయడానికి ఉపయోగించబడుతుంది. మట్టితో చేసిన చిన్న మూత పైన అందించబడుతుంది. చాంబర్ ముందు దిగువ భాగంలో, త్రాగునీటిని సులభంగా యాక్సెస్ చేయడానికి ఒక సులభ ట్యాప్ ఉంది. దిగువ గదిలో, కూరగాయలు, పండ్లు మరియు పాలను నిల్వ చేయడానికి రెండు అల్మారాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి, అనుకూలమైన మరియు సమర్థవంతమైన వినియోగాన్ని నిర్ధారిస్తాయి. ఈ సరళమైన యంత్రాంగం పండ్లు, కూరగాయలు మరియు ఇతర పాడైపోయే పదార్థాలు విద్యుత్ అవసరం లేకుండా తాజాగా ఉండటానికి అనుమతిస్తుంది.

మిట్టి కూల్ ఆర్థికంగా వెనుకబడిన వారికి శీతలీకరణ యొక్క ఆచరణాత్మక సవాళ్లను పరిష్కరించడమే కాకుండా స్థానిక కళాకారులు మరియు గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను కూడా శక్తివంతం చేసింది. మిట్టి కూల్ ఉత్పత్తుల ఉత్పత్తి నైపుణ్యం కలిగిన కుమ్మరులకు ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది, సమాజం మరియు స్థిరత్వం యొక్క భావాన్ని అభివృద్ధి చేస్తుంది.

మిట్టి కూల్ యొక్క పర్యావరణ ప్రయోజనాలు రెండు రెట్లు ఉన్నాయి. ముందుగా, విద్యుత్ అవసరాలు లేకపోవడం సాంప్రదాయ రిఫ్రిజిరేటర్‌లతో సంబంధం ఉన్న కార్బన్ ఉద్గారాలను గణనీయంగా తగ్గిస్తుంది. రెండవది, బంకమట్టిని ప్రాథమిక పదార్థంగా ఉపయోగించడం వల్ల ఉత్పత్తులు జీవఅధోకరణం చెందేలా మరియు వాటి జీవితచక్రం అంతటా పర్యావరణ ప్రభావం తక్కువగా ఉండేలా చూస్తుంది.

అతని అద్భుతమైన పని కారణంగా, మన్సుఖ్ భాయ్ ప్రజాపతి జాతీయంగా మరియు అంతర్జాతీయంగా గుర్తింపు పొందారు. ముఖ్యంగా, రాష్ట్రపతి APJ అబ్దుల్ కలాం అతన్ని "నిజమైన శాస్త్రవేత్త" అని ప్రశంసించారు మరియు అతను 2010లో ఫోర్బ్స్ యొక్క టాప్ 7 గ్రామీణ పారిశ్రామికవేత్తల జాబితాలో కూడా చోటు సంపాదించాడు.

మన్సుఖ్ భాయ్ ప్రజాపతి ప్రయాణం సాధారణ ఆలోచనల నుండి గొప్ప విషయాలు లభిస్తాయని మనకు గుర్తు చేస్తుంది. సాంప్రదాయ పద్ధతుల పునరుద్ధరణ మరియు వినూత్న మట్టి ఉత్పత్తుల సృష్టి ద్వారా, మన్సుఖ్‌భాయ్ వ్యక్తులకు ఉజ్వల భవిష్యత్తును రూపొందించడమే కాకుండా మరింత స్థిరమైన మరియు సమగ్ర ప్రపంచానికి మార్గం సుగమం చేసింది.

ಸರಳ ಆಲೋಚನೆಗಳು, ದೊಡ್ಡ ಬದಲಾವಣೆಗಳು: ಮನ್ ಸುಖ್‌ಭಾಯಿಯ ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯ ಭವಿಷ್ಯ

ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್ ಹೊಂದುವ ಅನುಕೂಲತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಲು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೀರಾ? ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರಿಗೆ, ಇದು ನಮ್ಮ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ಆಧುನಿಕ ಐಷಾರಾಮಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದವರ ಬಗ್ಗೆ ಏನು? ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್ ಇಲ್ಲದೆ ಅವರು ಹೇಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಇದರ ಅರ್ಥವೇನು?

ಸ್ಟೇನ್‌ಲೆಸ್ ಸ್ಟೀಲ್ ಮತ್ತು ಮೆಲಮೈನ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕಾಲಾತೀತ ಜೇಡಿಮಣ್ಣಿನೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಮರುಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಧೈರ್ಯಮಾಡಿದನು. ಮೂಲತಃ ಗುಜರಾತ್‌ನ ವಾಂಕನೇರ್‌ನವರಾದ ಮನ್‌ಸುಖ್‌ಭಾಯ್ ಪ್ರಜಾಪತಿ ಅವರು ಅಸಾಧಾರಣ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು, ಅದು ಮಣ್ಣಿನ ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ನವೀನ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್‌ಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿತು. ಕಡಿಮೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಶೈತ್ಯೀಕರಣದ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು ಅವರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.

1985 ರಲ್ಲಿ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಮನ್ಸುಖ್ಭಾಯ್ ಪ್ರಜಾಪತಿ ಅವರು ಉದ್ಯಮಶೀಲತೆಯ ಜಗತ್ತನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಅವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಟೈಲ್ ಪ್ರೆಸ್ ಬಳಸಿ ಮಣ್ಣಿನ ತಟ್ಟೆ ತಯಾರಿಸುವ ಕಾರ್ಖಾನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಆಲೋಚನೆಯು ಚಿಗುರೊಡೆಯಿತು. ಒಂದು ದಿಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನಿಟ್ಟು, ಅವನು ತನ್ನ ಕೆಲಸವನ್ನು ತೊರೆದನು, ಲೇವಾದೇವಿಗಾರನಿಂದ 30,000 ಸಾಲವನ್ನು ಪಡೆದು, ಒಂದು ಸಣ್ಣ ತುಂಡು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದನು ಮತ್ತು ವಂಕನೇರ್ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು.

1994 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಣ್ಣಿನ ನೀರಿನ ಫಿಲ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು. ಅದರಲ್ಲೂ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಯಶಸ್ಸು ಕಂಡಿದೆ. ನಂತರ ಒಮ್ಮೆ, ಕೀನ್ಯಾದ ಉದ್ಯಮಿಯೊಬ್ಬರು ಮಣ್ಣಿನ ನೀರಿನ ಫಿಲ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಮಾರಾಟಗಾರರನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಮನ್‌ಸುಖ್‌ಭಾಯ್ ಅವರನ್ನು ಸೆರಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಂಡಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ವಿನೂತನವಾದ ಟೆರಾಕೋಟಾ ಫಿಲ್ಟರ್‌ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ಮೆಚ್ಚಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಮೌಲ್ಯದ 500 ವಾಟರ್ ಫಿಲ್ಟರ್ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಆರ್ಡರ್ ಪಡೆದರು.

ಆದರೆ 2001 ರಲ್ಲಿ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಭುಜ್ ಭೂಕಂಪದವರೆಗೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ನಿಜವಾದ ಕರೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು - ವಿದ್ಯುತ್ ಇಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮಣ್ಣಿನ ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಭೂಕಂಪದ ನಂತರ, ಪತ್ರಿಕೆಗಳು "ಬಡವರ ಫ್ರಿಜ್" ಎಂದು ಲೇಬಲ್ ಮಾಡಿದ ಒಡೆದ ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆಗಳ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ದೃಶ್ಯಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್ ಮತ್ತು ಅದರ ನೆಲ-ಮುರಿಯುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಆರಂಭವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು.

ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಯೋಗ ಬೇಕಿತ್ತು. ಅವರು 2001 ರಲ್ಲಿ ಮೂಲಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು 2004 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಯಿತು.

ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್: ನೈಸರ್ಗಿಕ ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್:

ಹಣ್ಣುಗಳು, ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದು ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಾಗಿರುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್‌ಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಬಿಲ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಡವರು ಮತ್ತು ಕೆಳ-ಮಧ್ಯಮ-ವರ್ಗದ ಈ ಅಗತ್ಯಗಳಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗುತ್ತವೆ. ಪ್ರಜಾಪತಿ ಈ ಅಂತರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕೈಗೆಟುಕುವ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಈ ಮೂಲಭೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಪರ್ಯಾಯವನ್ನು ನೀಡಿದರು - ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್.

ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಜೇಡಿಮಣ್ಣಿನಿಂದ ರಚಿಸಲಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್ ಆಗಿದ್ದು, ವಿದ್ಯುತ್ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೇ ತರಕಾರಿಗಳು, ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತಂಪಾದ ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಇದು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ:

ಮಿಟ್ಟಿಕೂಲ್ನ ವಿನ್ಯಾಸವು ಆವಿಯಾಗುವ ಕೂಲಿಂಗ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಮೇಲಿನ ಚೇಂಬರ್‌ಗಳಿಂದ ನೀರು ಹರಿಯುತ್ತದೆ, ಒಳಗಿನಿಂದ ಶಾಖವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಆವಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಚೇಂಬರ್‌ಗಳು ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿ ತಂಪಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮೇಲಿನ ಚೇಂಬರ್‌ರನ್ನು ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜೇಡಿಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಣ್ಣ ಮುಚ್ಚಳವನ್ನು ಮೇಲೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚೇಂಬರ್‌ನ ಮುಂಭಾಗದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ನಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಕೆಳಗಿನ ಚೇಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ತರಕಾರಿಗಳು, ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಹಾಲನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಎರಡು ಕಪಾಟುಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ, ಅನುಕೂಲಕರ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸರಳ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಹಣ್ಣುಗಳು, ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಾಳಾಗುವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ತಾಜಾವಾಗಿರಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದವರಿಗೆ ಶೈತ್ಯೀಕರಣದ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪರಿಹರಿಸಿದೆ ಆದರೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಸಹ ಸಬಲಗೊಳಿಸಿದೆ. ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ನುರಿತ ಕುಂಬಾರರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ, ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಿಟ್ಟಿ ಕೂಲ್‌ನ ಪರಿಸರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು ಎರಡು ಪಟ್ಟು. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ವಿದ್ಯುತ್ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇಂಗಾಲದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಜೇಡಿಮಣ್ಣಿನ ಬಳಕೆಯು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೀಯ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಜೀವನಚಕ್ರದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಕನಿಷ್ಠ ಪರಿಸರ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಅವರ ನಂಬಲಾಗದ ಕೆಲಸದಿಂದಾಗಿ, ಮನ್ಸುಖ್ಭಾಯ್  ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ "ನಿಜವಾದ ವಿಜ್ಞಾನಿ" ಎಂದು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು 2010 ರಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಬ್ಸ್‌ನ ಅಗ್ರ 7 ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯಮಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದರು.

ಮನ್ಸುಖ್ಭಾಯ್ ಪ್ರಜಾಪತಿ ಅವರ ಪ್ರಯಾಣವು ಸರಳವಾದ ಆಲೋಚನೆಗಳಿಂದ ಮಹತ್ತರವಾದವುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ನಮಗೆ ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಮತ್ತು ನವೀನ ಮಣ್ಣಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರಚನೆಯ ಮೂಲಕ, ಮನ್ಸುಖ್ಭಾಯ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಉಜ್ವಲ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.